Söz ve Davranış

Söz ağızdan çıktı mı bumerang gibi tekrar sahibini bulur. Aynen yapılan iş de iyisiyle kötüsüyle sahibine aittir. Sahibini yüceltir, yada küçültür. Doğru bir iletişim kurmak için önce iyi niyet ve sonra da iletişimin ne amaçla yapıldığını iyi bilmek gerekir. İletişim kurmasını bilmeyen kişi ayetler, hadisler okusa da, ya da büyüklerin sözlerinden örnekler verse de, ve hatta ağzıyla kuş tutsa bile hiç bir gönüle giremez, orada yer edemez. Karşı tarafın zaaflarını, hatalarını günahlarını öne çıkartarak, onu küçültmek yerine, onun iyi taraflarını görerek, oradan yola çıkarak iyi bir diyalog geliştirmek en akıllıca yoldur. Yoksa kendi monoloğumuz içinde  boğulur kalırız. İletişimin en önemli tarafı da, karşımızdakiyle iyi bir diyalog kurabilmektir.

Hangi fikre, hangi duyguya sahip olursak olalım, ahlaki ilkeler çerçevesinde her davranışımızın da karşı tarafı etkileyecek ve onu ilerisi için söz dinleyici bir tutum içine sokacaktır. Ön yargıyla kişileri infaz etmek yerine, onları ötekileştirmeden anlamak önemlidir. Kuracağımız diyaloglar, doğru iletişimle oluşturacağımız empatiler bir bir işimize yarayacaktır. Bir kişiyi eleştirmemiz gerekirse önce kendi hatalarımızdan konu açarak karşımızdakini eleştirmeli, ancak edep dairesi içinde kalarak birbirimizle, tartışabilmeliyiz. Karşımızdakini ne göklere çıkartmalı, ne de onu insan içinde asla küçültmemeliyiz.

İnsanız ya; hata da edebiliriz, suç da işleyebiliriz. Önemli olan hatanın da suçun da bir daha tekrarlanmamasını sağlamaktır. Bir de kasten ve teammüden bir suçun işlenmesini önlemeye çalışmamazdır. Her ne olursa olsun, mer'i yasalar, ahlaki ilkeler, toplumsal örf ve ananelerin aydınlattığı bir sosyal yaşam içinde haddimizi bilmeliyiz. Genel ahlak ve adaba aykırı hiç bir davranışın içine girmemeliyiz. Çünkü söz de davranış da bir gün geri dönüp sahibini bulacaktır.

Profösör